Biogram pochodzi z publikacji:
Lubelska lista katyńska / oprac. Adam Winiarz. - Lublin : Wydawnictwo UMCS, 1997. - 427 s., [16] s. tabl. ; 24 cm. - ISBN 83-227-0928-5. – S. 289-291
ADAM ARNOLD JANKOWSKI, mjr WP (ur. 1897 Stanisławów – zm. 1940 Charków)
Urodził się 12 IX 1897 r. w Stanisławowie (obecnie Iwano-Frankowsk) jako syn Eustachego i Jadwigi z Mayerów.
Po ukończeniu szkoły ludowej kontynuował naukę w III Gimnazjum Realnym w Stanisławowie, przemianowanym po I wojnie światowej na Gimnazjum im. Stanisława Staszica. Po ukończeniu szóstej klasy wstąpił do Polskich Drużyn Strzeleckich, w których przeszedł przeszkolenie wojskowe.
We wrześniu 1914 r. zaciągnął się do Legionów Polskich i został wcielony do Legionu Wschodniego, przekształconego w grudniu tego roku w II Brygadę. W ramach reorganizacji przeszedł do I. dywizjonu artylerii polowej pod dowództwem por. Mieczysława Jełowickiego. Z dywizjonem tym, wchodzącym w skład 1. pap, uczestniczył w ciężkich walkach na froncie rosyjskim, między innymi w czerwcu i lipcu 1916 r. w zaciętych zmaganiach pod Kostiuchnówką. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. został wcielony do armii austriackiej, w której szeregach walczył na froncie włoskim.
W listopadzie 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego i otrzymał przydział do 2. pap, w składzie którego uczestniczył w walkach w 1919 r., uzyskując 1 VI nominację na podporucznika. W kampanii 1920 r. dowodził początkowo plutonem, a następnie pełnił funkcję oficera zwiadu. Za dzielność i odwagę został trzykrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Po odparciu najazdu bolszewickiego pozostał w 2. pap. Pełnił służbę na linii demarkacyjnej między Polską a Litwą i Łotwą, awansując 1 I 1921 r. do stopnia porucznika. W związku z przeprowadzoną w końcu 1921 r. reorganizacją artylerii, 2. pap wraz z 3. i 9. pap wszedł w skład 3. pap Leg., którego stałym miejscem stacjonowania był Zamość. W czasie służby w tym pułku pełnił kolejno funkcję oficera łączności (1921-1923), dowódcy baterii (1924-1926) i adiutanta pułku (1927 r.), awansując z dniem 15 VIII 1924 r. do stopnia kapitana.
Zawarł związek małżeński z Anną Józefą Bobrowską, z którego urodziły się córki Jadwiga (1927 r.) i Janina (1929 r.).
Zdolny, sumienny i zdyscyplinowany został skierowany w 1928 r. na 2,5-miesięczny Kurs Oficerów Sztabów Artylerii. Po jego ukończeniu otrzymał przydział do Dowództwa 2. Grupy Artylerii, skąd we wrześniu 1929 r. przeszedł do 2. pac w Chełmie. Pełna nazwa tego pułku brzmiała: 2. Pułk Artylerii Ciężkiej Ziemi Chełmskiej im. Hetmana Jana Zamoyskiego. W pułku tym służył do wybuchu wojny, awansując l I 1934 r. do stopnia majora. Pełnił kolejno obowiązki dowódcy baterii, kwatermistrza pułku, a od stycznia 1939 r dowódcy II dywizjonu.
W opinii zastępcy dowódcy pułku z tego okresu czytamy: „Wybitny umysł i wiadomości taktyczne stawiają go w rzędzie wybitnych dowódców dywizjonów. Wybitnie sprawny artylerzysta”.
Zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym był człowiekiem prawym i szlachetnym, charakteryzującym się silną wolą. Wymagający i sprawiedliwy, był ceniony i szanowany przez podwładnych. Oprócz wspomnianego Krzyża Walecznych (nadanego trzykrotnie) był odznaczony Krzyżem Niepodległości, Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 i Medalem dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Tuż przed wybuchem wojny dowódca pułku złożył wniosek o awansowanie go do stopnia podpułkownika. Na rozpatrzenie wniosku zabrakło już władzom wojskowym czasu. W pierwszych dniach tragicznego września 1939 r. wyjechał transportem kolejowym z Chełma w ślad za bateriami swego II dywizjonu i z zespołem dowództwa dywizjonu dotarł do Siedlec, gdzie otrzymał rozkaz skierowania podległego sobie pododdziału na tereny południowowschodniej Lubelszczyzny. Zgodnie z rozkazem 10 IX wyruszył z zespołem dowództwa dywizjonu podróżnym marszem konnym do Chełma. Tutaj objął dowództwo nad nowo sformowanym dywizjonem artylerii ciężkiej, powstałym z 4., 5. i 16. baterii haubic 9. pac z Włodawy. Dywizjon ten został włączony do 13. Brygady Piechoty płk. Wacława Szalewicza, wchodzącej w skład kombinowanej Dywizji Piechoty gen. bryg. Jerzego Wołkowickiego. W dniu 23 IX brygada płk. Szalewicza zmuszona była pod naporem Niemców przejść do obrony i w toku krwawych zmagań została rozbita, podobnie jak całe zgrupowanie gen. Wołkowickiego.
Dywizjon mjr. Jankowskiego, po wyczerpaniu niemalże całej amunicji; odskoczył od Niemców i dotarł w rejon Księżostanów, gdzie wobec całkowitego okrążenia żołnierze uszkodzili haubice i rozproszyli się. Podczas próby wyjścia z okrążenia mjr Jankowski, podobnie jak wielu innych oficerów, dostał się do niewoli sowieckiej i został przewieziony do budynku Komendy Powiatowej PP w Chełmie. Stąd wraz z innymi oficerami wywieziono go do obozu przejściowego w Szepietówce, z którego wysłał do żony kartę pocztową z datą 30 X 1939 r. Z Szepietówki trafił do obozu jenieckiego w Kozielsku, skąd w bliżej nie znanym czasie przeniesiono go do Starobielska. Stamtąd wysłał do żony trzy karły pocztowe, z datą 29 XI 1939 r., 22 II i 8 IIl 1940 r. W starobielskim obozie przebywał do maja 1940 r., po czym został wywieziony do Charkowa i tam w siedzibie Zarządu NKWD zamordowany, a zwłoki ukryte na terenie VI kwartału strefy leśnej okalającej miasto (Piatichatki). Na NKWD-owskiej liście jeńców wywiezionych ze starobielskiego obozu nazwisko jego figuruje pod pozycją 3920.
Źródło:
Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.21 r., Warszawa 1921, s. 282, 665; „Rocznik Oficerski” 1923, s. 719, 823; „Rocznik Oficerski” 1924, s. 642, 747; „Rocznik Oficerski” 1928, s. 377, 465; „Rocznik Oficerski” 1932, s. 138, 498;
L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986, s. 28, 172;
T. Garlicki, Chełmscy artylerzyści w kampanii wrześniowej, „Tygodnik Chełmski” 1980, nr 2, s. 4;
K. Rybnik, Wrześniowe pułki (2 pułk artylerii ciężkiej), „Kurier Lubelski” 1989, nr 164, s. 5;
J. Tucholski, Mord w Katyniu, s. 123, 420, 985; (J.S.R.), Adam Arnold Jankowski, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1991, nr 2, s 388-389.
(Biogram sporządził A[dam] W[iniarz])
